01.01.2016 - * / In Force
01.12.2015 - 31.12.2015
14.11.2014 - 30.11.2015
  DEFRIT • (html)
  DEFRIT • (pdf)

15.11.2013 - 13.11.2014
15.05.2013 - 14.11.2013
01.01.2013 - 14.05.2013
Fedlex DEFRITRMEN
Compare versions

1

Verordnung

über Zweitwohnungen vom 22. August 2012 (Stand am 14. November 2014) Der Schweizerische Bundesrat, gestützt auf Artikel 182 Absatz 2 der Bundesverfassung1,
verordnet:


Art. 1

Geltungsbereich 1 Diese Verordnung gilt für Gemeinden, in denen der Anteil von Zweitwohnungen am gesamten Bestand der Wohnungen mehr als 20 Prozent beträgt.

2

Bei den im Anhang aufgeführten Gemeinden wird vermutet, dass der Anteil von Zweitwohnungen mehr als 20 Prozent beträgt.

3

Diese Vermutung ist widerlegt, wenn eine Gemeinde nachweist, dass der Anteil von Zweitwohnungen höchstens 20 Prozent beträgt.

4

Das Bundesamt für Raumentwicklung aktualisiert den Anhang mindestens jährlich aufgrund:

a. der Nachweise der Gemeinden; b. der Erhebungen des Bundesamts für Statistik, wobei es sich auf die statistischen Daten nach dem Registerharmonisierungsgesetz vom 23. Juni 20062 stützt.


Art. 2

Zweitwohnungen

Als Zweitwohnungen gelten Wohnungen, die nicht dauernd genutzt werden: a. durch Personen mit Wohnsitz in der Gemeinde; b. durch Personen zu Erwerbs- oder Ausbildungszwecken.


Art. 3

Bestehende Wohnungen und Hotelbetriebe 1

Wohnungen, die am 11. März 2012 bereits bestanden oder rechtskräftig bewilligt waren, können im Rahmen der vorbestandenen, anrechenbaren Bruttogeschossfläche und unter Vorbehalt bestehender Nutzungseinschränkungen von Erst- in Zweit- und von Zweit- in Erstwohnungen umgenutzt werden.

AS 2012 4583 1 SR

101

2 SR

431.02

702

Landes-, Regional- und Ortsplanung 2

702

2

Die Umnutzung ist insbesondere gerechtfertigt, wenn sie: a. im Zusammenhang mit einer Erbschaft, einem Wohnsitzwechsel oder einer Änderung des Zivilstands erfolgt; oder b. der Erhaltung des Ortskerns dient.

3

Umnutzungen von Hotelbetrieben, die am 11. März 2012 bereits bestanden, sind im Rahmen von Artikel 4 zulässig. Ausnahmsweise können diese auch in nicht qualifiziert touristisch bewirtschaftete Zweitwohnungen umgenutzt werden. Voraussetzung hierfür ist insbesondere eine minimale Bewirtschaftungsdauer von 25 Jahren sowie das Vorliegen eines unabhängigen Gutachtens, welches feststellt, dass der Hotelbetrieb ohne Verschulden der Besitzer nicht mehr wirtschaftlich weitergeführt werden kann.

4

Die Umnutzung ist nicht zulässig, wenn sie missbräuchlich ist, insbesondere wenn sie den Neubau einer Erstwohnung zur Folge hat. Die Kantone und Gemeinden ergreifen die nötigen Massnahmen zur Verhinderung von Missbräuchen und unerwünschten Entwicklungen.


Art. 4

Bau neuer Wohnungen

In Gemeinden mit einem Anteil von mehr als 20 Prozent Zweitwohnungen dürfen Bewilligungen nur für den Bau von Wohnungen erteilt werden, die: a. als Erstwohnungen genutzt werden; oder b. nicht individuell ausgestaltet sind sowie dauerhaft und ausschliesslich zur kurzzeitigen Nutzung durch Gäste zu marktüblichen Bedingungen angeboten werden, wenn: 1. sie im Rahmen strukturierter Beherbergungsformen bewirtschaftet werden, oder

2. die Eigentümerin oder der Eigentümer im selben Haus wohnt.


Art. 5

Zweitwohnungen in landschaftsprägenden Bauten Ist in einer Gemeinde der Anteil von 20 Prozent Zweitwohnungen bereits erreicht, so steht dies der Erteilung von Bewilligungen nach Artikel 39 Absätze 2 und 3 der Raumplanungsverordnung vom 28. Juni 20003 nicht entgegen.


Art. 6

Anmerkung im Grundbuch und Eröffnung 1

Die Baubewilligungsbehörde legt in der Bewilligung für den Bau einer neuen Wohnung die Pflicht zu deren Nutzung nach Artikel 4 Buchstabe a oder b fest.

2

Sie weist in der Bewilligung das Grundbuchamt an, auf dem Grundbuchblatt des betroffenen Grundstücks die Anmerkung «Erstwohnung» oder «qualifiziert touristisch bewirtschaftete Wohnung» anzubringen.

3 SR

700.1

Zweitwohnungen. V

3

702

3

Sie eröffnet dem Bundesamt für Raumentwicklung die Bewilligungen, die sie gestützt auf Artikel 4 Buchstabe b und Artikel 8 Absatz 1 für den Bau neuer Wohnungen erteilt hat.


Art. 7

Änderung bisherigen Rechts …4


Art. 8

Übergangsbestimmungen 1 Baubewilligungen für neue Zweitwohnungen können nach bisherigem Recht gestützt auf einen projektbezogenen Sondernutzungsplan erteilt werden, wenn dieser: a. vor dem 11. März 2012 genehmigt wurde; und b. die wesentlichen Elemente der Baubewilligung betreffend Lage, Stellung, Grösse und Gestaltung der Bauten und Anlagen sowie deren Nutzungsart und Nutzungsmass regelt.

2

Bewilligungen für den Bau von Zweitwohnungen, die zwischen dem 1. Januar 2013 und der Ablösung dieser Verordnung durch die ordentliche Ausführungsgesetzgebung erteilt werden, sind nichtig. Vorbehalten bleiben Bewilligungen nach Absatz 1 und den Artikeln 3 Absatz 3 und 4 Buchstabe b.


Art. 9

Inkrafttreten und Geltungsdauer 1

Diese Verordnung tritt am 1. Januar 2013 in Kraft.

2

Sie gilt bis zum Inkrafttreten der Ausführungsgesetzgebung zu Artikel 75b der Bundesverfassung.

4

Die Änderung kann unter AS 2012 4583 konsultiert werden.

Landes-, Regional- und Ortsplanung 4

702

Anhang5

(Art. 1 Abs. 2)

Gemeinden, die unter den Geltungsbereich der Verordnung fallen Kanton Gemeindenummer Gemeindename

ZH 179

Sternenberg

BE 438

Orvin

BE 445

Sonvilier

BE 449

Sauge

BE 497

Lüscherz

BE 502

Vinelz

BE 561

Adelboden

BE 565

Kandersteg

BE

567

Reichenbach im Kandertal BE 571

Beatenberg

BE 573

Brienz

(BE)

BE 574

Brienzwiler

BE 575

Därligen

BE 576

Grindelwald

BE 578

Gündlischwand

BE 579

Habkern

BE

580

Hofstetten bei Brienz BE 582

Iseltwald

BE 584

Lauterbrunnen

BE 585

Leissigen

BE 588

Niederried bei Interlaken BE

589

Oberried am Brienzersee BE 591

Saxeten

BE 592

Schwanden

bei

Brienz

BE 683

Champoz

BE 691

Crémines

BE 702

Pontenet

BE 704

Roches

(BE)

BE 707

Saules

(BE)

5 Bereinigt

gemäss

Ziff. I der V des ARE vom 2. Mai 2013 (AS 2013 1257), vom 18. Okt. 2013 (AS 2013 3549) und vom 15. Okt. 2014, in Kraft seit 14. Nov. 2014 (AS 2014 3567).

Zweitwohnungen. V

5

702

Kanton Gemeindenummer Gemeindename

BE 710

Sornetan

BE 711

Sorvilier

BE 712

Souboz

BE 724

Nods

BE 756

Twann-Tüscherz

BE 762

Diemtigen

BE 783

Hasliberg

BE 784

Innertkirchen

BE 791

Boltigen

BE 792

Lenk

BE 793

St.

Stephan

BE 794

Zweisimmen

BE 841

Gsteig

BE 842

Lauenen

BE 843

Saanen

BE 852

Guggisberg

BE 924

Eriz

BE 927

Heiligenschwendi

BE 938

Sigriswil

BE 975

Farnern

LU 1004

Flühli

LU 1068

Vitznau

LU 1069

Weggis

UR 1202

Andermatt

UR 1204

Bauen

UR 1208

Göschenen

UR 1209

Gurtnellen

UR 1210

Hospental

UR 1211

Isenthal

UR 1212

Realp

UR 1215

Seelisberg

UR 1218

Spiringen

UR 1220

Wassen

SZ 1311

Gersau

SZ 1343

Innerthal

SZ 1361

Alpthal

SZ 1366

Morschach

SZ 1368

Oberiberg

Landes-, Regional- und Ortsplanung 6

702

Kanton Gemeindenummer Gemeindename

SZ 1369

Riemenstalden

OW 1402

Engelberg

NW 1503

Dallenwil

NW 1504

Emmetten

GL 1631

Glarus

Süd

FR 2010

Cheyres

FR 2022

Gletterens

FR 2038

Prévondavaux

FR 2051

Delley-Portalban

FR 2128

Châtel-sur-Montsalvens FR 2130

Crésuz

FR 2135

Gruyères

FR 2137

Hauteville

FR 2138

Jaun

FR 2163

Val-de-Charmey

FR 2281

Haut-Vully

FR 2299

Plaffeien

SO 2423

Gänsbrunnen

BL 2889

Lauwil

AR 3002

Hundwil

AR 3037

Walzenhausen

SG 3291

Bad

Ragaz

SG 3292

Flums

SG 3294

Pfäfers

SG 3295

Quarten

SG 3311

Amden

SG

3359

Wildhaus-Alt St. Johann SG 3360

Nesslau

SG 3372

Hemberg

GR 3501

Alvaschein

GR 3502

Mon

GR 3503

Mutten

GR 3504

Stierva

GR 3505

Tiefencastel

GR 3506

Vaz/Obervaz

GR 3511

Alvaneu

GR 3512

Brienz/Brinzauls

GR 3513

Lantsch/Lenz

Zweitwohnungen. V

7

702

Kanton Gemeindenummer Gemeindename

GR 3514

Schmitten

(GR)

GR 3515

Surava

GR 3521

Bergün/Bravuogn

GR 3522

Filisur

GR 3531

Bivio

GR 3532

Cunter

GR 3533

Marmorera

GR 3534

Mulegns

GR 3536

Riom-Parsonz

GR 3538

Salouf

GR 3539

Savognin

GR 3540

Sur

GR 3541

Tinizong-Rona

GR 3561

Poschiavo

GR 3572

Falera

GR 3575

Laax

GR 3581

Sagogn

GR 3582

Schluein

GR 3598

St.

Martin

GR 3603

Vals

GR 3611

Andiast

GR 3612

Obersaxen

GR 3616

Waltensburg/Vuorz

GR 3617

Mundaun

GR 3618

Lumnezia

GR 3619

Ilanz/Glion

GR 3661

Cazis

GR 3662

Flerden

GR 3669

Tschappina

GR 3670

Urmein

GR 3671

Tomils

GR 3672

Safiental

GR 3681

Avers

GR 3691

Hinterrhein

GR 3693

Nufenen

GR 3694

Splügen

GR 3695

Sufers

GR 3701

Andeer

Landes-, Regional- und Ortsplanung 8

702

Kanton Gemeindenummer Gemeindename

GR 3703

Casti-Wergenstein

GR 3705

Donat

GR 3707

Lohn

(GR)

GR 3708

Mathon

GR 3712

Zillis-Reischen

GR 3713

Ferrera

GR 3732

Flims

GR 3734

Trin

GR 3741

Ardez

GR 3742

Guarda

GR 3743

Lavin

GR 3744

Susch

GR 3745

Tarasp

GR 3746

Zernez

GR 3752

Samnaun

GR 3761

Ftan

GR 3762

Scuol

GR 3763

Sent

GR 3764

Valsot

GR 3781

Bever

GR 3782

Celerina/Schlarigna GR 3783

Madulain

GR 3784

Pontresina

GR 3785

La

Punt-Chamues-ch

GR 3786

Samedan

GR 3787

St.

Moritz

GR 3788

S-chanf

GR 3789

Sils

im

Engadin/Segl

GR 3790

Silvaplana

GR 3791

Zuoz

GR 3792

Bregaglia

GR 3801

Arvigo

GR 3803

Braggio

GR 3804

Buseno

GR 3805

Castaneda

GR 3806

Cauco

GR 3808

Rossa

GR

3810

Santa Maria in Calanca

Zweitwohnungen. V

9

702

Kanton Gemeindenummer Gemeindename

GR 3811

Selma

GR 3822

Mesocco

GR 3833

Leggia

GR 3834

Roveredo

(GR)

GR 3835

San

Vittore

GR 3836

Verdabbio

GR 3847

Val

Müstair

GR 3851

Davos

GR 3861

Fideris

GR 3862

Furna

GR 3871

Klosters-Serneus

GR

3881

Conters im Prättigau GR 3882

Küblis

GR 3883

Saas

GR 3891

Luzein

GR 3893

St.

Antönien

GR 3911

Churwalden

GR 3921

Arosa

GR 3932

Tschiertschen-Praden GR 3961

Grüsch

GR

3972

Seewis im Prättigau GR 3981

Breil/Brigels

GR 3982

Disentis/Mustér

GR 3983

Medel

(Lucmagn)

GR 3985

Sumvitg

GR 3986

Tujetsch

GR 3987

Trun

TG 4801

Berlingen

TG 4826

Mammern

TI 5007

Gorduno

TI 5008

Gudo

TI 5009

Isone

TI 5012

Moleno

TI 5013

Monte

Carasso

TI 5014

Pianezzo

TI 5015

Preonzo

TI 5018

Sant'Antonio

TI 5048

Acquarossa

Landes-, Regional- und Ortsplanung 10

702

Kanton Gemeindenummer Gemeindename

TI 5049

Blenio

TI 5050

Serravalle

TI 5061

Airolo

TI 5063

Bedretto

TI 5064

Bodio

TI 5071

Dalpe

TI 5072

Faido

TI 5073

Giornico

TI 5076

Personico

TI 5077

Pollegio

TI 5078

Prato

(Leventina)

TI 5079

Quinto

TI 5081

Sobrio

TI 5091

Ascona

TI 5095

Brione

(Verzasca)

TI

5096

Brione sopra Minusio TI 5097

Brissago

TI 5102

Corippo

TI 5105

Frasco

TI 5108

Gordola

TI 5109

Gresso

TI 5112

Lavertezzo

TI 5117

Mergoscia

TI 5118

Minusio

TI 5119

Mosogno

TI 5120

Muralto

TI 5121

Orselina

TI

5125

Ronco sopra Ascona

TI 5129

Sonogno

TI 5132

Vergeletto

TI 5135

Vogorno

TI 5136

Onsernone

TI 5137

Isorno

TI 5138

Cugnasco-Gerra

TI 5143

Aranno

TI 5144

Arogno

TI 5146

Astano

TI 5149

Bedigliora

Zweitwohnungen. V

11

702

Kanton Gemeindenummer Gemeindename

TI 5154

Bissone

TI 5160

Brusino

Arsizio

TI 5161

Cademario

TI 5171

Caslano

TI 5178

Croglio

TI 5193

Magliaso

TI 5195

Maroggia

TI 5198

Melide

TI 5200

Miglieglia

TI 5202

Monteggio

TI 5203

Morcote

TI 5206

Neggio

TI 5207

Novaggio

TI 5213

Ponte

Tresa

TI 5216

Pura

TI 5219

Rovio

TI 5222

Sessa

TI 5226

Capriasca

TI 5230

Vernate

TI 5233

Vico

Morcote

TI 5236

Collina

d'Oro

TI 5237

Alto

Malcantone

TI 5269

Breggia

TI 5282

Claro

TI 5304

Bosco/Gurin

TI 5307

Campo

(Vallemaggia)

TI 5309

Cerentino

TI 5310

Cevio

TI 5315

Linescio

TI 5317

Maggia

TI 5323

Lavizzara

TI 5324

Avegno

Gordevio

TI

5396

Terre di Pedemonte

TI 5397

Centovalli

TI 5398

Gambarogno

VD 5404

Corbeyrier

VD 5405

Gryon

VD 5406

Lavey-Morcles

Landes-, Regional- und Ortsplanung 12

702

Kanton Gemeindenummer Gemeindename

VD 5407

Leysin

VD 5409

Ollon

VD 5410

Ormont-Dessous

VD 5411

Ormont-Dessus

VD 5429

Longirod

VD 5434

Saint-George

VD 5456

Cudrefin

VD 5464

Vully-les-Lacs

VD 5552

Bullet

VD 5554

Concise

VD 5555

Corcelles-près-Concise VD 5562

Mauborget

VD 5566

Provence

VD 5610

Saint-Saphorin

(Lavaux)

VD 5727

Saint-Cergue

VD 5765

Vaulion

VD 5813

Chevroux

VD 5841

Château-d'Oex

VD 5842

Rossinière

VD 5843

Rougemont

VD 5871

L'Abbaye

VD 5873

Le

Lieu

VD 5882

Chardonne

VD 5886

Montreux

VS 6004

Eggerberg

VS 6007

Naters

VS 6009

Simplon

VS 6010

Termen

VS 6011

Zwischbergen

VS 6022

Chamoson

VS 6024

Nendaz

VS 6031

Bagnes

VS 6032

Bourg-Saint-Pierre

VS 6033

Liddes

VS 6034

Orsières

VS 6036

Vollèges

VS 6052

Bellwald

VS 6054

Binn

Zweitwohnungen. V

13

702

Kanton Gemeindenummer Gemeindename

VS 6055

Blitzingen

VS 6056

Ernen

VS 6057

Fiesch

VS 6058

Fieschertal

VS 6061

Lax

VS 6064

Niederwald

VS 6073

Grafschaft

VS 6074

Münster-Geschinen

VS 6075

Reckingen-Gluringen VS 6076

Obergoms

VS 6081

Les

Agettes

VS 6082

Ayent

VS 6083

Evolène

VS 6084

Hérémence

VS 6087

Saint-Martin

(VS)

VS 6089

Vex

VS 6090

Mont-Noble

VS 6102

Albinen

VS 6104

Ergisch

VS 6109

Inden

VS 6111

Leukerbad

VS 6112

Oberems

VS 6116

Varen

VS 6117

Guttet-Feschel

VS 6118

Gampel-Bratsch

VS 6131

Bovernier

VS 6134

Isérables

VS 6135

Leytron

VS 6137

Martigny-Combe

VS 6139

Riddes

VS 6140

Saillon

VS 6142

Trient

VS 6151

Champéry

VS 6155

Saint-Gingolph

VS 6156

Troistorrents

VS 6157

Val-d'Illiez

VS 6158

Vionnaz

VS 6172

Bister

Landes-, Regional- und Ortsplanung 14

702

Kanton Gemeindenummer Gemeindename

VS 6173

Bitsch

VS 6177

Grengiols

VS 6181

Riederalp

VS 6191

Ausserberg

VS 6192

Blatten

VS 6193

Bürchen

VS 6194

Eischoll

VS 6195

Ferden

VS 6197

Kippel

VS 6198

Niedergesteln

VS 6201

Unterbäch

VS 6202

Wiler

(Lötschen)

VS 6203

Mörel-Filet

VS 6204

Steg-Hohtenn

VS 6205

Bettmeralp

VS 6214

Finhaut

VS 6218

Salvan

VS 6220

Vérossaz

VS 6232

Chalais

VS 6234

Chermignon

VS 6239

Icogne

VS 6240

Lens

VS 6242

Mollens

(VS)

VS 6243

Montana

VS 6244

Randogne

VS 6249

Venthône

VS 6252

Anniviers

VS 6261

Arbaz

VS 6267

Veysonnaz

VS 6282

Eisten

VS 6283

Embd

VS 6285

Grächen

VS 6287

Randa

VS 6288

Saas-Almagell

VS 6289

Saas-Balen

VS 6290

Saas-Fee

VS 6291

Saas-Grund

VS 6292

St.

Niklaus

Zweitwohnungen. V

15

702

Kanton Gemeindenummer Gemeindename

VS 6293

Stalden

(VS)

VS 6294

Staldenried

VS 6295

Täsch

VS 6296

Törbel

VS 6298

Visperterminen

VS 6299

Zeneggen

VS 6300

Zermatt

NE 6405

Brot-Dessous

NE 6411

Montalchez

NE 6422

Les

Planchettes

NE 6433

Brot-Plamboz

NE 6504

La

Côte-aux-Fées

NE 6511

Les

Verrières

JU 6713

Ederswiler

JU 6718

Movelier

JU 6719

Pleigne

JU 6728

Vellerat

JU

6741

Le Bémont (JU)

JU 6742

Les

Bois

JU 6744

La

Chaux-des-Breuleux

JU 6745

Les

Enfers

JU 6751

Montfaucon

JU 6753

Muriaux

JU 6758

Saint-Brais

JU 6759

Soubey

JU 6775

Bonfol

JU 6789

Fahy

JU 6792

Grandfontaine

JU 6803

Rocourt

JU

6808

Clos du Doubs

JU 6809

Haute-Ajoie

JU 6810

La

Baroche

Landes-, Regional- und Ortsplanung 16

702